Chiến tranh biên giới Việt-Trung - 1979

Chiến tranh biên giới Việt -
Trung, 1979 (còn gọi là Chiến tranh biên giới phía Bắc, 1979 hay Công
cuộc phòng thủ biên giới phía Bắc, 1979) là tên gọi cuộc chiến tranh
của Trung Quốc nhằm đánh chiếm 6 tỉnh biên giới của Việt Nam vào năm
1979 (còn có tên gọi khác là Chiến tranh bành trướng Bắc Kinh,1979)
Nguyên nhân

Nhận
thấy Việt Nam đưa quân vào Campuchia lật đổ chính quyền diệt chủng
Khmer Đỏ do Trung Quốc bảo trợ trong cuộc chiến tranh giữa Việt Nam và
Campuchia, Trung Quốc quyết định tấn công xâm lược Việt Nam với lý do
"dạy cho Việt Nam một bài học" (lời Đặng Tiểu Bình) nhưng mục đích
chính là phân chia lực lượng quân đội của Việt Nam để giúp chính quyền
diệt chủng Khmer Đỏ. Đồng thời, Trung Quốc muốn thử nghiệm chiến thuật
quân sự phòng thủ chủ động, đưa cuộc phòng thủ biên giới vào sâu lãnh
thổ đối phương.

Ngoài ra, theo một số nhà nghiên cứu quân sự Tây
phương, về mặt chiến lược, Trung Quốc thử nghiệm một cuộc chiến tranh
biên giới có giới hạn để thăm dò khả năng tương trợ của Liên xô, sau
khi Việt Nam gia nhập Hội đồng Tương trợ Kinh tế SEV, và ký hiệp ước
hữu nghị và hợp tác với Liên Xô (1978), trong đó có điều khoản về tương
trợ quân sự . Nếu thảo ước này được tuân thủ nghiêm ngặt, theo nhận
định của Quân ủy Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, nó sẽ là hiểm họa
quốc phòng lớn vì đặt Trung Quốc vào tình thế lưỡng đầu thọ địch khi
xảy ra chiến tranh với Việt Nam hoặc Liên Xô.

Kế hoạch của Trung Quốc

Kế hoạch của Trung Quốc gồm ba giai đoạn.

Giai
đoạn đầu (từ 17 đến 25-2): phá vỡ hàng phòng thủ đầu tiên của Việt Nam
và chiếm Cao Bằng, Lào Cai, cùng hai thị trấn Cam Đường và Đồng Đăng,
cửa ngõ dẫn vào Lạng Sơn.

Giai đoạn hai (từ 26-2 đến 5-3): tấn công Lạng Sơn và khu vực bao quanh ở phía đông, Sa Pa và Phong Thổ ở phía tây bắc.

Giai đoạn cuối: bình định và phá hủy các căn cứ quân sự ở khu vực biên giới với Trung Quốc trước khi rút về vào ngày 16-3.

Tương quan lực lượng tham chiến

Để
tiến công Việt Nam, Trung Quốc sử dụng 9 quân đoàn chủ lực và một số sư
đoàn bộ binh độc lập (tổng cộng trên 30 sư đoàn), 6 trung đoàn xe tăng,
4 sư đoàn và nhiều trung đoàn pháo binh, phòng không. Lực lượng được
huy động trên 400.000 binh sĩ, 550 xe tăng, 3.000 khẩu pháo, cối và dàn
hỏa tiễn, chưa kể hơn 200 tàu chiến của hạm đội Nam Hải và 1.700 máy
bay sẵn sàng phía sau. Tướng Hứa Thế Hữu, tư lệnh Đại Quân khu Quảng
Châu chỉ huy hướng tiến công vào đông bắc Việt Nam với trọng điểm là
Lạng Sơn và Cao Bằng. Tướng Dương Đắc Chí, tư lệnh Đại Quân khu Côn
Minh đảm nhiệm hướng tây bắc với trọng điểm là Hoàng Liên Sơn (nay là
Lào Cai). Đây là đợt huy động quân sự lớn nhất của Trung Quốc kể từ
chiến tranh Triều Tiên.

Về phía Việt Nam, do phần lớn các quân
đoàn chính quy (3 trong số 4 quân đoàn) đang chiến đấu ở Campuchia nên
phòng thủ ở biên giới với Trung Quốc chỉ có một số sư đoàn chủ lực quân
khu (chủ yếu là tân binh) của Quân khu I và II cùng các lực lượng vũ
trang địa phương (như các sư đoàn 3, 327, 337, sư đoàn Tây Sơn, sư đoàn
567, B46, sư đoàn pháo binh M66 ở Cao Bằng, các sư đoàn 316, 345, đoàn
B 68, M63 ở quân khu II, cùng các trung đoàn chủ lực tỉnh, các huyện
đội, và lực lượng công an biên phòng. Quân đoàn 1 vẫn đóng quanh Hà Nội
đề phòng Trung Quốc đổi ý tiến sâu vào trung châu.

Diễn biến

Quân Trung Quốc tiến công vào biên giới Việt Nam

Sáng
ngày 17 tháng 2 năm 1979, quân đội Trung Quốc áp dụng chiến thuật biển
người bất kể tổn thất tiến công trên toàn tuyến biên giới phía Bắc Việt
Nam.

Hướng Lạng Sơn có quân đoàn 43, 54, 55.

Hướng Cao Bằng có quân đoàn 41, 42, 50.

Hướng Hoàng Liên Sơn có quân đoàn 13, 14.

Hướng Lai Châu có quân đoàn 11.

Hướng Quảng Ninh, Hà Tuyên (nay là Hà Giang) mỗi nơi cũng có từ 1-2 sư đoàn.

Tất cả các hướng tấn công đều có xe tăng, pháo binh hỗ trợ. Không quân và hải quân không được sử dụng trong toàn bộ cuộc chiến.

Trong
giai đoạn đầu đến ngày 28 tháng 2 năm 1979, quân Trung Quốc chiếm được
các thị xã Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang và một số thị trấn. Các cơ sở
vật chất, kinh tế ở những nơi này bị phá hủy triệt để. Tuy nhiên, do
vấp phải sự phòng ngự có hiệu quả của Việt Nam nên quân Trung Quốc tiến
rất chậm và bị thiệt hại nặng.

Quân Việt Nam phản kích ở mặt trận Lạng Sơn (2-1979)

Quân
Việt Nam còn phản kích đánh cả vào hai thị trấn biên giới Ninh Minh
(thuộc tỉnh Quảng Tây) và Malypo (thuộc tỉnh Vân Nam) của Trung Quốc
nhưng chỉ có ý nghĩa quấy rối.

Ngày 19 tháng 2 năm 1979, nhóm cố
vấn quân sự cao cấp của Liên Xô tới Hà Nội để gặp các tướng lĩnh chỉ
huy của Việt Nam. Moskva yêu cầu Trung Quốc rút quân. Liên Xô cũng viện
trợ gấp vũ khí cho Việt Nam qua cảng Hải Phòng, đồng thời dùng máy bay
vận tải chuyển một số sư đoàn chính quy Việt Nam từ Campuchia về.

Trong
giai đoạn sau, cả hai bên đều tăng cường thêm lực lượng và cuộc chiến
tiếp tục, trong đó quyết liệt nhất là hướng Lạng Sơn. Tại đây sư đoàn
bộ binh 3 Sao Vàng, một đơn vị thiện chiến của Việt Nam từng qua đánh
Mỹ cùng một số sư đoàn khác đã tổ chức phòng thủ chu đáo. Sau nhiều
trận đánh đẫm máu bất kể tổn thất, quân Trung Quốc vào được thị xã Lạng
Sơn chiều ngày 4 tháng 3 năm 1979. Ngày 5 tháng 3 năm 1979, Việt Nam ra
lệnh tổng động viên toàn quốc. Đồng thời phía Việt Nam cũng điều các sư
đoàn chủ lực có xe tăng, pháo binh hỗ trợ áp sát mặt trận, chuẩn bị
phản công giải phóng các khu vực bị chiếm đóng.

Cũng trong ngày
5 tháng 3 năm 1979,do áp lực của Liên Xô, sự phản đối của quốc tế, đồng
thời cũng đã chiếm được các thị xã lớn của Việt Nam ở biên giới, Bắc
Kinh tuyên bố hoàn thành mục tiêu chiến tranh, chiến thắng và bắt đầu
rút quân. Mặc dù chiến sự vẫn tiếp diễn ở một số nơi nhưng đến ngày 18
tháng 3 năm 1979 quân Trung Quốc đã hoàn tất rút khỏi Việt Nam.

Kết quả cuộc chiến

Theo
tuyên bố của phía Trung Quốc: quân Trung Quốc có 6.900 người chết,
14.800 người bị thương và 240 người bị bắt. Quân Việt Nam có 60.000
người chết và bị thương, 1.600 người bị bắt.




Theo tuyên bố của phía Việt Nam: quân Trung Quốc có 62.500 người chết
và bị thương, tổn thất 280 xe tăng, 115 khẩu pháo cối và 270 xe quân
sự. Phía Việt Nam có hàng nghìn dân thường chết và bị thương, không có
số liệu về tổn thất của các lực lượng vũ trang.

Cuộc chiến cũng
đã gây ra những thiệt hại nặng nề về kinh tế cho Việt Nam : 4/4 thị xã
bị hủy diệt hoàn toàn, 320/320 xã, 735/904 trường học, 428/430 bệnh
viện, bệnh xá, 41/41 nông trường, 38/42 lâm trường, 81 xí nghiệp, hầm
mỏ và 80.000 ha hoa màu bị tàn phá, 400.000 gia súc bị giết và bị cướp.
Khoảng một nửa trong số 3,5 triệu dân bị mất nhà cửa, tài sản và phương
tiện sinh sống.

Về lâu dài, nó mở đầu cho hơn 10 năm căng thẳng
trong quan hệ và xung đột vũ trang dọc biên giới giữa hai quốc gia,
buộc Việt Nam phải thường xuyên duy trì một lực lượng quân sự khổng lồ
dọc biên giới, gây hậu quả xấu đến nền kinh tế. Sinh hoạt và sản xuất
của người dân vùng biên giới bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ngoài ra, nhiều
cột mốc biên giới cũng bị quân Trung Quốc phá hủy, gây khó khăn cho
việc hoạch định biên giới sau này.

Các nhà quan sát phương Tây nhận định như sau:

Về
mặt chiến thuật, Trung Quốc thất bại vì tuy Việt Nam chưa kịp đưa các
đơn vị ở Campuchia về tham chiến mà quân Trung Quốc vẫn chịu tổn thất
nặng.

Về mặt chiến lược, Trung Quốc thành công vì đã chứng minh
rõ bản chất không thật của hiệp ước tương trợ quân sự giữa Liên Xô và
Việt Nam, và đã chứng minh khả năng lưỡng đầu thọ địch sẽ không xảy ra.
Cũng có một số nhà quan sát cho rằng Quân ủy Trung ương Đảng Cộng sản
Trung Quốc lúc bấy giờ có hai khuynh hướng, một thiên về Đặng Tiểu
Bình, người muốn cải tổ quân sự trong toàn bộ chiến lược cải cách Trung
Quốc, và một chống đối lại cải tổ. Tài liệu phương Tây cho rằng tai hại
chiến lược to lớn nhất cho Việt Nam là cuộc chiến này đưa đến việc phe
cải tổ thắng thế: Trung Quốc dồn sức hiện đại hóa các đơn vị chủ lực và
đã thành công. Điều này sẽ thấy rõ sau này trong Chiến tranh biên giới
Việt Trung 1984-1988, khi Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn.

Sau khi Liên Xô tan rã, đến năm 1992 quan hệ giữa hai nước mới được bình thường hóa.

(nguồn internet)

bọn TQ thật là mất dạy.viện trợ quân sự và cố vấn cho Campuchia,kích động đánh nhau.Tranh thủ móc lốp,bọn này bụng dạ đểu giả.ko chơi dc